Δεν
υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πέτρος Θέμελης συνεισέφερε πολλά στην αρχαιολογική
επιστήμη, αφιέρωσε τη ζωή του σε αυτή την υπόθεση, ταυτίστηκε με έναν από τους
σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Πελοποννήσου και της Ελλάδας, αυτόν
της αρχαίας Μεσσήνης.
Οφείλουμε
να παραδεχτούμε όλοι ότι, το πάθος του για την ολοκλήρωση αυτής της
προσπάθειας, ήταν αυτό που τελικά έβαλε στον παγκόσμιο χάρτη την Ιθώμη και
παράλληλα εμπλούτισε με ένα ωκεανό γνώσεων την επιστήμη της αρχαιολογίας και με
τις ανακαλύψεις και με τις καινοτόμες μεθόδους που εφάρμοσε.
Το
παράδειγμα του Πέτρου Θέμελη και όλων των μεγάλων αρχαιολόγων, δείχνει ότι
οφείλουμε να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την Αρχαιολογία σαν επιστήμη.
Δυστυχώς σήμερα, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, παρατηρούμε μια συστηματική
προσπάθεια η αρχαιολογία να υποβιβάζεται στο επίπεδο της αγοραίας αντίληψης των
εμπόρων της τέχνης και του πολιτισμού.
Όμως
ο πολιτισμός, η ιστορία, οι αρχαιολογικοί χώροι δεν πρέπει να αποτελούν πεδίο
εμπορευματικής δραστηριότητας. Δεν
μπορεί οι προτεραιότητες για τις ανασκαφές, τη συντήρηση, την ανάδειξη των
μνημείων να καθορίζονται από την εκτίμηση του προσδοκώμενου κέρδους. Δεν μπορεί
να καθορίζονται από τους πάσης φύσεως χορηγούς ή ιδιωτικά σωματεία. Δεν μπορεί
η ίδια η Αρχαιολογική Υπηρεσία να λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.
Δεν πρέπει να αποδεχόμαστε σαν Πε.Συ. να επιβάλλονται φραγμοί στην επισκεψιμότητα
των αρχαιολογικών χώρων στο όνομα των κερδοφόρων αποτελεσμάτων.
Και
τα λέμε αυτά, με αφορμή τη συζήτηση για το μεγάλο Πέτρο Θέμελη, γιατί εκεί
οδηγούν τελικά όλοι οι δρόμοι: Και ο
πρόσφατος νόμος της κυβέρνησης που μετέτρεψε τα μεγαλύτερα Μουσεία της χώρας σε
ΝΠΔΔ, που προωθεί την επιχειρηματική τους δράση ώστε να είναι αυτάρκη και
αυτοχρηματοδοτούμενα και όχι «παθητικός δέκτης των κρατικών εσόδων»(!!!), όπως
αναφέρεται, που θεσμοθετεί εισιτήριο ανάλογα με την επισκεψιμότητα, κάνοντας
απλησίαστους τους χώρους για μια μέση λαϊκή οικογένεια, που θεσμοθετεί
επισκέψεις για VIP εκτός του ωραρίου λειτουργίας με πολύ υψηλό αντίτιμο, τον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των μουσείων ΝΠΔΔ
από τα ίδια κ.α.
Θεωρούμε
ότι η διαχρονική υποστελέχωση των υπηρεσιών με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων και η
έλλειψη μόνιμου προσωπικού, αποτελούν μια μεθόδευση για απαξίωση του
Πολιτισμού, ώστε αυτός να γίνει ακριβό εμπόρευμα για λίγους και πεδίο
κερδοφόρας επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Αυτή
η πολιτική της εμπορευματοποίησης, θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερο πλήγμα στην
αρχαιολογική επιστήμη και στην έρευνα, τη μελέτη και τον εμπλουτισμό της, από ανασκαφές
που θα υποβαθμίζονται στο όνομα της αναζήτησης χορηγών. Επισημαίνουμε παράλληλα
τον κίνδυνο που φορείς των αρχαιολόγων έχουν αναδείξει: να ενταθεί η
επιχειρηματική δραστηριότητα με την εμφάνιση «αρχαιολογικών εταιρειών», οι
οποίες θα αναλαμβάνουν να φέρουν σε πέρας την
επίβλεψη ή ανασκαφή σε διάφορα έργα, όπως στο κομμάτι της συντήρησης και
αναστήλωσης που οι εταιρείες αυτές δραστηριοποιούνται πολλά χρόνια τώρα.
Κατά
τη γνώμη μας το βασικό ζήτημα που θα πρέπει να αναδειχθεί είναι η ανάγκη για
μια στελεχωμένη με μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Μια Υπηρεσία η οποία θα διενεργεί τις σωστικές ανασκαφές με τους όρους που
απαιτούνται ώστε να προωθείται η έρευνα, η μελέτη και δημοσίευση των
αποτελεσμάτων, να ευνοείται η συστηματική μελέτη που θα δίνει νέα δεδομένα, που
θα παράγει νέα γνώση, που θα συντηρεί τους αρχαιολογικούς χώρους, που θα
εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, ώστε να
είναι ανοιχτοί στην κοινωνία, στην εργατική- λαϊκή οικογένεια, στα σχολεία.
Ο
πολιτισμός, κατά την άποψή μας, είναι
απαραίτητο στοιχείο στη ζωή του ανθρώπου, για την καλλιέργεια νόησης,
συναισθήματος και βούλησης, είναι συλλογικό κοινωνικό δημιούργημα και άρα
κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα και προϊόν επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Η
εκπλήρωση όλων αυτών των αξιών συνολικά για τον πολιτισμό, θα είναι κατά τη
γνώμη μας η μεγαλύτερη δικαίωση της πολύτιμης συνεισφοράς του Πέτρου Θέμελη
στον τόπο μας, στην επιστήμη της αρχαιολογίας, θα αποτελέσει πραγματικό φόρο
τιμής όλων μας, απέναντι στον ίδιο και
το πολύτιμο έργο του.
