Η Επανάσταση του 1821 ήταν αστική εθνικοαπελευθερωτική. Ηγετική της δύναμη
ήταν η ανερχόμενη ελληνική αστική τάξη, που συγκρούστηκε με την οθωμανική
φεουδαρχική εξουσία, έχοντας ως πιο δυναμικό και πρωτοπόρο τμήμα της αυτό που
αναπτύχθηκε στη ναυτιλία και στο εξωτερικό εμπόριο της οθωμανικής
αυτοκρατορίας. Στόχος και αποτέλεσμα της επανάστασης ήταν η συγκρότηση του
αστικού έθνους-κράτους, που επιτεύχθηκε με την παρέμβαση ισχυρών ευρωπαϊκών
καπιταλιστικών κρατών της εποχής (της Μ. Βρετανίας και της Γαλλίας), αλλά και
της τσαρικής Ρωσίας.
Οσο προχωρούσε η ανάπτυξή της, τόσο η αστική τάξη βρισκόταν σε αντίθεση με
τις φεουδαρχικές δομές και σχέσεις παραγωγής, τόσο πιο επιτακτική γινόταν η
ανάγκη ανατροπής τους.
Ωστόσο, τα διάφορα τμήματα της αστικής τάξης δεν κράτησαν ενιαία στάση στο
ζήτημα της επαναστατικής πάλης. Η αιτία γι' αυτό ήταν οι σημαντικές διαφορές
συμφερόντων που υπήρχαν μεταξύ τους.
Οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα διάφορα αστικά τμήματα εκφράστηκαν και στο
βάθος των επιδιωκόμενων ανατροπών, με αιματηρούς ένοπλους εμφυλίους πολέμους
κατά τη διάρκεια της επανάστασης και μετά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους.
Αυτοί που αποτέλεσαν την υποδομή για τη στρατιωτική οργάνωση της
επανάστασης, ήταν οι μικροί έμποροι του χερσαίου εμπορίου, οι αγρότες, οι τεχνίτες
και οι κλέφτες, που σήκωσαν το κύριο βάρος του επαναστατικού αγώνα και στήριξαν
αποφασιστικά τη Φιλική Εταιρεία. Ομως αυτές οι δυνάμεις ήταν αντικειμενικά
αδύνατο να διαμορφώσουν αυτοτελές πρόγραμμα εξουσίας. Στην πραγματικότητα ήταν
εξαναγκασμένες να ακολουθήσουν την ηγεμονική δύναμη του αγώνα, την αστική τάξη,
δηλαδή τον φορέα των νέων σχέσεων παραγωγής, των καπιταλιστικών, για τη
δημιουργία αστικού κράτους και το τσάκισμα των φεουδαρχικών σχέσεων παραγωγής.
Ο λαός έχει κάθε λόγο να τιμά τον ηρωικό
λαϊκό αγώνα του 1821, τις ανείπωτες θυσίες και τα ολοκαυτώματα των απλών
αγωνιστών να ξεκολλήσουν από την τότε λάσπη τη ρόδα της προόδου. Αυτή η τιμή
είναι στοιχείο της οφειλόμενης τιμής σε κάθε επαναστατικό κίνημα όπου Γης και
κάθε εποχής. Είναι και κληρονομιά των σύγχρονων μισθωτών σκλάβων.
Συναδέλφισσες,
συνάδελφοι.
Η
αστική τάξη ήταν προοδευτική όταν διεκδικούσε την εξουσία στις συνθήκες της
οθωμανικής φεουδαρχικής εξουσίας. Εδώ και πολλές δεκαετίες έχει γίνει τάξη
αντιδραστική, αντίπαλός της είναι ο λαός, δηλαδή η μεγάλη πλειοψηφία του
πληθυσμού.
Είμαστε στην εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο
σοσιαλισμό που διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι η αστική τάξη και οι ιδέες
της είναι ιστορικά παρωχημένες. Εχει μετατραπεί σε τάξη παρασιτική. Επίκαιρες
είναι μόνο οι αξίες της εργατικής τάξης, η θεωρία της σύγχρονης κοινωνικής
επανάστασης για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
Οι αξίες «του Ελληνικού Έθνους» που
διακηρύσσουν τα αστικά κόμματα ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ αφορούν τις αξίες της
αστικής τάξης και δεν είναι αξίες όλων. Είναι σαν την οικονομική ανάπτυξη που
προωθούν η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα, ανάπτυξη υπέρ του κεφαλαίου,
αλλά που την λανσάρουν ως ανάπτυξη για όλους ή δίκαιη ανάπτυξη.
Παρουσιάζεται ως η πεμπτουσία των
συμπερασμάτων αυτής της μακρόχρονης πορείας και το μονίμως …επίκαιρο πολιτικό
δίδαγμα το ιδεολόγημα της «εθνικής ενότητας».
«Εθνική ενότητα» δεν υπήρξε ποτέ και ούτε ήταν δυνατό να υπάρξει στην
Ιστορία του ελληνικού κράτους, όπως και σε κανένα καπιταλιστικό κράτος. Με την
επίκληση της «εθνικής ενότητας» επιχειρούν να εμφανίσουν ως δευτερεύουσας και
τριτεύουσας σημασίας τις όποιες κοινωνικές ανισότητες, ιδιαίτερα τις ταξικές,
που κατά την αστική προπαγάνδα οφείλουν να υποτάσσονται στο πρωταρχικό, δηλαδή
στο λεγόμενο εθνικό συμφέρον. Με αυτόν τον τρόπο ανάγουν τα αστικά συμφέροντα
σε συμφέρον όλου του πληθυσμού.
«Η ιστορία των έως τώρα κοινωνιών είναι η ιστορία των ταξικών αγώνων», έγραψαν οι Μαρξ - Ενγκελς και αυτά τα λόγια τους έχουν επιβεβαιωθεί
χιλιάδες φορές σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό είχε ήδη αποδειχτεί και με την
Επανάσταση του 1821, επιβεβαιώθηκε και στους δυο αιώνες που την ακολούθησαν. Οι
ταξικές αντιθέσεις δεν δημιουργούνται και δεν καθορίζονται από τις όποιες
υποκειμενικές διαθέσεις και επιδιώξεις. Εχουν αντικειμενικό χαρακτήρα και είναι
ασυμφιλίωτες.
Από το 1821 μπορούμε να κρατήσουμε το συμπέρασμα ότι η λαϊκή ορμή και
εξέγερση μπορεί να σπάσουν και έναν αρνητικό διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, πέρα
από την ανατροπή των συσχετισμών στο εσωτερικό μιας χώρας.
